YAVUZ SULTAN SELIM DÖNEMI

Yavuz Sultan Selim döneminde Alevilere nasil davranildi?

Osmanli Devleti ile Iran'daki Safevi devleti arasindaki en bunalimli dönem,

Yavuz dönemidir. Yavuz, devletini doguya dogru genisletmek

istiyordu,karsisindaki en önemli güç de Saviler idi.Orta ve

Dogu anadolu'da yaygin olarak bulunan Türkmenler, Safevilerle hem

ayni etnik kökenden geliyorlardi, hem de benzer dinsel inançlara sahiptiler.

Anadolu Türkmen Alevi halk "nezir" denen dinsel vergisini Safeviler'e

gönderiyordu.

Sah Ismail'in halifeleri de Anadolu'nun Türkmen ve Alevi halki içinde

Safevi propagandasi yapiyorlardi. Yavuz, daha Trabzon ve Amasya valikileri

döneminde babasi Bayezid'in aleviler'e tavrini fazla yumusak buluyordu.

Tahta geçtiginde de bu görüslerinin geregini yapti. Yavuz dönemi, Aleviler'in

en çok baskiya ugradigi dönemlerdenbiri oldu.

Üstelik Yavuz dönemi, halifeligin Osmanlilar'a geçtigi dönem olarak

devletin Sünni temellere oturdugu dönemdir.

Yavuz tahta geçtiginde Safevi devletinin durumu nasildi?

Sii Türkmenler'e dayanarak kurulan Safevi devleti, Sah Ismail zamaninda Iran'in siyasal

birligini saglamisti. Devletin kurulusunda, Anadolu'dan Iran'a göçen Türkmenler'in

oldukça büyük bir rolü vardi. Yavuz zamanina kadar çok belirgen bir hal almasa da Sünni

bir devlet olan Osmanli Devleti'nin baskisini üzerinde hisseden Aleviler için Savevi Devleti,

bir umut kaynagi oldu.

Ayni zamnda Sah Ismail, Akkoyunlu Devleti'nin akrabsi olarak Anadolu'da hak iddia

ediyor ve tüm Türkmen kökenli boylar ile Batini-Alevi kesimlere kucak açiyordu. Bu

çagriya sadece köylüler degil, Amasya valisi Sehzade Sehinsah gibi kimi Osmanli sehzade

ve beyleri bile cevap veriyorlardi. Bu durum, Osmanlilar için tehlikeli bir gelisme anlamina

geliyordu.

Yavuz tahta çikinca Alevilere karsi hangi önlemleri aldi?

Yavuz, tahta çikinca ilk olarak Safeviler sorununu çözmeye karar verdi. Safeviler üzerine

sefere çikmadan önce de Anadolu'da Safeviler'in uzantisi olarak gördügü Aleviler

konusunda önlem almak istedi. Ilk yaptigi sey, Anadolu'da Aleviler'in bir sistesini

çikarttirmak oldu. Sonra da Aleviler için Müftü Hamza Efendi'den bir fetva alarak kiyim

emrini verdi. Müftünün verdigi fetvada Kizilbaslarin kafir ve dinsizler toplulugu oldugu,

onlara yardimci olanlarin da kafir ve dinsiz olduklari, bunlari kirip topluluklarini

dagitmanin bütün Müslümanlar'in görevi oldugu, bunlarin tövbe ve pismanliklarina

inanmamak ve tümünü öldürmek gerektigi söyleniyor, "Bu topluluk hem kafir, hem

imansiz, hem de kötülük yapici olduklarindan öldürülmeleri gerekir" deniyordu.

Bu fetvayla da yetinilmedi. Yavuz ayrica Ibni Kemal'e Rafizilerin suçlanmasi ve yokedilmesi

konulu bir risale yazdirdi. Ibni Kemal bu risalesinde "Kizilbasin malinin helal, nikahinin

geçersiz" ve "Kizilbas ödürmenin caiz" oldugunu savunarak I. Selim isteklerine kapi

araladi.